18 yaşından sonra skolyoz ilerlemeye devam eder mi?

Skolyoz, omurganın lateral yani yana doğru eğriliği ile karakterize edilen bir durumdur. Genellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde tanı konulsa da, bazı bireylerde bu durum yetişkinlik döneminde de devam edebilir. Özellikle 18 yaş sonrası bireyler arasında, skolyozun ilerleyişi konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bu makalede, skolyozun 18 yaşından sonra ilerleyip ilerlemeyeceği meselesini ele alacağız ve konuyla ilgili mevcut literatürü inceleyeceğiz.

Skolyoz, omurganın üç boyutlu deformitesidir. Genellikle, klinik olarak S ya da C şeklinde bir eğrilik ile kendini gösterir. Skolyozun genel olarak iki ana tipi bulunmaktadır:

• İdiyopatik skolyoz: Nedeni bilinmeyen, genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkan skolyoz tipidir.
• Kesin nedenleri açık olan skolyoz: Doğuştan gelen, nevrolojik, kassal, ya da diğer medikal durumlar gibi parantez içinde yer alabilen durumlarla ilişkili skolyozdur.

Genel nüfusta skolyoz insidansı %2-3 arasındadır. Bunun %80'ini idiyopatik skolyoz oluşturmaktadır.

Skolyozun 18 yaşından sonra ilerleyip ilerlemeyeceği sorusu, bireyden bireye değişiklik gösterir. Çeşitli faktörler, skolyozun ilerleyişini etkileyen belirleyiciler arasında yer almaktadır:

• Bireyin büyüme potansiyeli: Ergenlik döneminin sonlanması ile bireyin büyüme hızı yavaşlamakta, bu da skolyozun ilerlemesini etkileyebilir.
• Skolyoz tipinin özellikleri: İdiyopatik skolyozda, eğer eğrilik 20 dereceye kadar ise ilerleme olasılığı düşüktür. Ancak 30 derece ve üzeri eğriliklerde, ilerleme riski artmaktadır.
• Postür ve fiziksel aktivite: Düzenli egzersiz ve doğru postür, skolyozun ilerlemesi üzerinde olumlu etkiler yapabilir.
• Genetik faktörler: Aile öyküsü olan bireylerde skolyozun ilerlemesi daha yüksektir.

Yapılan araştırmalar, genç erişkinlerde skolyozun ilerleme oranının %0.6-7.4 arasında değiştiğini göstermektedir. Ayrıca, ilerleyen yaşla birlikte skolyozun ilerleme ihtimali artabilir.

Skolyoz tanısı almış bireylerin tedavi süreci, eğriliğin derecesine, tipine ve bireyin genel sağlığına bağlı olarak değişir. 18 yaşından sonra yapılması önerilen bazı tedavi yöntemleri şunlardır:

• Fiziksel terapi: Bireylerin kaslarını güçlendirmeye, esneklik kazandırmaya ve doğru postür eğitimi vermeye yardımcı olur.
• Skolyoz korsesi: Genellikle genç bireylerde daha etkili olsa da, bazen yetişkinlerde de destekleyici tedavi olarak kullanılabilir.
• Cerrahi müdahale: Ciddi eğrilik durumlarında, cerrahi yöntemler de değerlendirilebilir. Ancak, bu ameliyatların riskleri ve yararları dikkatlice değerlendirilmelidir.

Sonuç olarak, 18 yaşından sonra skolyozun ilerleyip ilerlemeyeceği durumu, bireyin özelliklerine, tedavi yöntemlerine ve yaşam tarzına bağlı olarak değişir. Erken tanı ve uygun tedavi seçenekleri ile skolyozun ilerlemesi kontrol altına alınabilir. Bireylerin düzenli sağlık kontrolleri yaparak kendilerini izlemeleri, skolyoz ile başa çıkmada önemli bir adımdır. Bireylerin fiziksel aktivitelerini artırmaları, postürlerine dikkat etmeleri ve gerektiğinde bir uzmandan destek almaları, skolyoz yönetiminde önemli rol oynamaktadır.